Działania Lasów Państwowych na rzecz klimatu zostały docenione przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. W prestiżowym raporcie „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” wyróżniona została m.in. inwentaryzacja śladu węglowego organizacji, prowadzona w ramach projektu „Lasy Węglowe”.
Raport “Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki” to coroczna publikacja, w której zbierane są konkretne i najlepsze przykłady działań firm i instytucji na rzecz środowiska, ludzi i odpowiedzialnego zarządzania. Raport pokazuje, jak w praktyce wdraża się idee zrównoważonego rozwoju.
Cel 12 Zrównoważonego Rozwoju ONZ dotyczy zrównoważonej konsumpcji i produkcji – czyli takiego korzystania z zasobów, które nie obciąża nadmiernie środowiska. Liczenie śladu węglowego doskonale się w to wpisuje, bo żeby ograniczyć emisje, trzeba najpierw wiedzieć, skąd się biorą. To pierwszy krok do mądrzejszego gospodarowania energią i podejmowania lepszych decyzji – zarówno w codziennym zarządzaniu, jak i długofalowych planach.
Czym jest ślad węglowy organizacji?
To szczegółowy pomiar emisji gazów cieplarnianych powstających w wyniku działalności danej instytucji. W 2023 roku Lasy Państwowe przeanalizowały emisje w dwóch obszarach:
• zakres 1 – emisje bezpośrednie, np. ze spalania paliw w pojazdach i budynkach, czy z klimatyzacji;
• zakres 2 – emisje pośrednie, wynikające z zużycia zakupionej energii elektrycznej i cieplnej.
Ślad węglowy Lasów Państwowych za rok 2023 wyniósł:
• 65 440,2 ton CO₂e w ujęciu market-based, czyli obliczony na podstawie wskaźników emisyjności energii kupowanej od konkretnego dostawcy;
• 60 615,7 ton CO₂e w ujęciu location-based, opartym na średnich krajowych wskaźnikach emisyjności, publikowanych przez KOBiZE – ten sposób pokazuje realne emisje na terenie Polski.
– Znajomość źródeł emisji jest kluczowa, jeśli chcemy skutecznie je ograniczać – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. – Choć nie mamy prawnego obowiązku raportowania emisji, to naszym obowiązkiem jest wdrażanie najlepszych praktyk – nie tylko ze względu na odpowiedzialne zarządzanie zasobami przyrody, ale także w ramach dobrej współpracy z naszymi kontrahentami.
To działanie ma istotne znaczenie nie tylko wewnętrzne, ale także dla partnerów handlowych, którzy kupują drewno. Coraz więcej z nich – zwłaszcza duże zakłady przetwórcze – jest już zobowiązanych do ujawniania śladu węglowego swoich produktów. Bez rzetelnej informacji o emisjach związanych z pozyskaniem surowca, nie będą w stanie wypełnić tych obowiązków. W tym kontekście dane o śladzie węglowym stają się równie ważne, jak np. certyfikaty FSC czy PEFC.
Skąd biorą się emisje?
W zakresie 1 największym źródłem emisji są paliwa transportowe, a w zakresie 2 – energia elektryczna. Aż 71% emisji pochodzi z nieruchomości, 28% z pojazdów, a 1% z narzędzi i maszyn specjalistycznych. Te ostatnie mają dziś niewielki udział, ale będą monitorowane.
Na podstawie zebranych danych wskazano najpilniejsze kierunki działań: poprawa efektywności energetycznej budynków i wymiana floty na niskoemisyjną.
Działania te są już realizowane w ramach projektów „Las Energii” i „Podnoszenie Efektywności Energetycznej Budynków w PGL LP”.
Wśród konkretnych praktyk wymienia się m.in.:
• audyty energetyczne nieruchomości,
• modernizację mechanizmów i rozwiązań stosowanych w budynkach na te mniej emisyjne i o mniejszym zapotrzebowaniu na energię,
• produkcję energii z własnych instalacji OZE,
• zakup zielonej energii od zewnętrznych dostawców,
• wykorzystanie pojazdów elektrycznych,
• automatyzację zbierania danych środowiskowych,
• edukację pracowników w zakresie oszczędzania energii i ograniczania emisji.
Kolejny krok: ślad węglowy surowca drzewnego
Obecnie Lasy Państwowe rozszerzają działania na obliczanie śladu węglowego produktu – czyli surowca drzewnego. W analizie obejmującej cały cykl życia produktu określonego zwrotem „od kołyski do bramy”, czyli od początku wytworzenia surowca, przez obróbkę po pozyskanie go do postaci, którą odbiera klient, a więc przy uwzględnieniu wszystkich etapów: produkcję sadzonek, zabiegi pielęgnacyjne, pozyskanie, zrywkę i transport do miejsca odbioru przez klienta. Pierwsze wyniki pojawią się pod koniec lata.
Uznanie Forum Odpowiedzialnego Biznesu potwierdza, że Lasy Państwowe nie tylko dostrzegają globalne wyzwania klimatyczne, ale też konsekwentnie wdrażają konkretne działania, które mogą stać się wzorem dla innych instytucji publicznych.
