Przez blisko 55 lat siedziba Nadleśnictwa Potrzebowice mieściła się w zaadaptowanym na potrzeby biurowe budynku mieszkalnym. Po powierzchownym dostosowaniu obiekt przez lata służył pracownikom, jednak z czasem stało się jasne, że przestał spełniać obowiązujące wymagania – zmieniły się przepisy PPOŻ, BHP, standardy energooszczędności, a także wymogi dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Do tego doszły realia codziennej pracy: rosnąca liczba pracowników wynikająca z nowych obowiązków i potrzeba funkcjonalnej przestrzeni.
Analizy wykazały, że koszty dostosowania starego budynku do aktualnych norm byłyby ogromne. Dlatego najbardziej rozsądnym i opłacalnym rozwiązaniem była budowa nowej siedziby od podstaw, ale z zastosowaniem wszystkich możliwych rozwiązań, które zapewnią trwałą niskoemisyjność i energooszczędność.
Budowę nowej siedziby dla Potrzebowic zrealizowano w ramach projektu „Podnoszenie efektywności energetycznej budynków w PGL LP” (będący częścią programu „Lasy dla Klimatu”), dlatego, że celem tego projektu jest ograniczanie emisji i zużycia energii w obiektach zarządzanych przez LP i wprowadzanie wypracowanych rozwiązań. „Według naszych założeń, każdy nowo wznoszony budynek musi spełniać założenia niskoemisyjności i efektywności energetycznej, a wszystkie istniejące obiekty zużywające energię powinny przejść szczegółową analizę, by – jeśli to konieczne – poddać je modernizacji i zastąpić dotychczasowe rozwiązania techniczne tymi przyjaznymi dla środowiska” – komentuje Sylwia Chlibiuk – Chmurska, koordynatorka projektu „Podnoszenie efektywności energetycznej budynków w PGL LP” z DGLP.
Projekt, który wyprzedza czas
Każdy element – od konstrukcji, przez system ogrzewania, ocieplenie, aż po gospodarkę energią – został zaplanowany zgodnie z założeniami projektu PEEB, gwarantującymi minimalny wpływ na środowisko. W efekcie powstał budynek, który jest nie tylko funkcjonalny i reprezentacyjny, ale przede wszystkim przyjazny dla klimatu. Bryła, dzięki zastosowaniu naturalnych materiałów i niskiej zabudowie, stapia się z leśnym krajobrazem, podkreślając dialog między środowiskiem a użytkownikiem.
Przede wszystkim drewno.
Wybór materiału konstrukcyjnego był kluczowy. Postawiono na drewno – surowiec o najmniejszym śladzie węglowym spośród powszechnie stosowanych materiałów budowlanych, takich jak beton czy stal.
Prefabrykowana, modułowa konstrukcja z belek KVH i izolacji z wełny drzewnej tworzy zdrowe, naturalne wnętrze. Materiały te i dyfuzyjnie otwarte przegrody sprzyjają regulacji wilgotności, poprawiają mikroklimat pomieszczeń i wpływają na dobre samopoczucie pracowników. Jednocześnie drewniana konstrukcja nadaje budynkowi ciepły, elegancki charakter, idealnie pasujący do działalności LP.
Jeśli energia to z OZE
Stary budynek nie miał żadnych źródeł energii odnawialnej.
Nowa siedziba to inny standard – na dachu zamontowano panele fotowoltaiczne o mocy 20 kW, które dostarczają czystą energię elektryczną. Szacuje się, że pozwolą one znacząco obniżyć koszty zużycia prądu w ciągu roku. W perspektywie kilkunastu lat to oszczędności liczone w setkach tysięcy złotych, a jednocześnie mniejsza emisja CO₂.
Ekologiczne ogrzewanie
Poprzednia siedziba była ogrzewana wyłącznie za pomocą drewna, co przy tak dużym budynku biurowym wiązało się z wysokimi kosztami i stosunkowo dużą emisyjnością. Obecnie zastosowano wysokosprawną pompę ciepła powietrze–woda, która zapewnia efektywne ogrzewanie przy minimalnym zużyciu energii. Do tego dochodzi wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (rekuperacja), szczelna konstrukcja budynku i grube izolacje przegród, które ograniczają straty ciepła. Efekt? Niskie koszty eksploatacji, co było najważniejsze i stały, komfortowy mikroklimat wewnątrz.
Oszczędność w każdym szczególe
Rozwiązania proekologiczne zastosowano także w codziennym użytkowaniu budynku.
- Jednouchwytowe baterie z termostatem pozwalają precyzyjnie regulować temperaturę i przepływ wody, minimalizując jej straty.
- Spłuczki dwudzielne automatycznie dostosowują objętość wody, zmniejszając jej zużycie nawet o połowę.
- Oświetlenie LED z czujnikami ruchu ogranicza pobór energii w pomieszczeniach, które są rzadziej używane.
Przemyślane rozwiązania, które wychodzą poza budynek
Nowy budynek to nie tylko mury ale także funkcjonalna przestrzeń wokół.
Przy siedzibie zaprojektowano ogrody deszczowe w szczelnych nieckach, obsadzone roślinnością hydrofitową. Ich zadaniem jest zatrzymanie wody opadowej, co ma wspierać zachowanie różnorodności biologicznej, jako mikrohabitat dla owadów i małych zwierząt.
Dostępność i komfort pracy
Nowa siedziba jest w pełni pozbawiona barier architektonicznych – ma bezprogowe wejścia, szerokie korytarze (min. 1,8 m), wygodny podjazd i ergonomiczne lobby.
Wnętrza zaprojektowano z myślą o komforcie pracowników: nowoczesne stanowiska pracy, sala konferencyjna, strefa wyciszenia i odpoczynku z widokiem na zadrzewione skarpy, a także taras rekreacyjny prowadzący do arboretum założonego w 2005 roku.
To inwestycja, która wyraźnie łączy trzy cele: ekonomiczny, dzięki niższym kosztom eksploatacji i długoterminowa oszczędność, ekologiczny, dzięki minimalnemu wpływowi na środowisko, wykorzystanie OZE i naturalnych materiałów, oraz cel społeczny poprzez lepsze warunki pracy i dostępność dla wszystkich użytkowników.
To przykład, że rozsądne decyzje inwestycyjne mogą iść w parze z dbałością o środowisko – i to w sposób, który będzie procentować przez kolejne dekady.
Doceniono nasze rozwiązania w ogólnopolskim konkursie!
Siedziba Nadleśńictwa Potrzebowice to przykład dobrze zaplanowanej, przemyślanej inwestycji. Zastosowane rozwiązania zostały zauważone i docenione Ogólnopolskim Konkursie Otwartym „Modernizacja Roku & Budowa XXI w.”. Konkurs ten co roku wyróżnia najbardziej innowacyjne i ciekawe inwestycje w Polsce, a budynek w Potrzebowicach łączy funkcjonalność, estetykę i troskę o środowisko, stanowiąc wzór dla innych jednostek organizacyjnych LP.